ByNoGame Pazarlama Müdürü Figen Çakmak, Oyunder için oyunların iyileştirici potansiyelini özetleyen bu yazıyı çevirdi.
Dijital oyunları tedavi ve rehabilitasyon amacıyla kullanmak bir çok hekim için hala keşfedilmemiş bölge. Fakat, henüz çok yaygınlaşmamış olsa da “Gamification” trendi hızla gündemdeki yerini alıyor.
Aslında dijital oyunları tıbbi amaçla kullanmak çok yeni bir fikir değil. Harekete duyarlı oyun konsolları, bazı uygulamalar ve browser oyunları günümüzde terapi amaçlı olarak kullanılmakta.
British Columbia Üniversitesi’nden Sandy Tatla ve ekibinin yakın zaman önce Kanadalı terapistler üzerinde yaptığı araştırma bu konuya eğiliyor. Bu araştırmada terapistlerin kısmi felç vakalarının nörolojik rehabilitasyonunda sosyal medya ve bilgisayar oyunlarının kullanılması fikrini nasıl karşıladıkları incelendi.
Araştırma sonucuna bakılırsa yeni teknolojilere karşı çok sayıda çekince var ve bu yöntemler nadiren kullanılıyor. Araştırmaya katılan terapistlere göre Nintendo Wii gibi ticari amaçlı oyun sistemlerinin hastanın bireysel ihtiyaçlarına göre uyarlanamaması önemli bir eksiklik.
Terapistler ayrıca, tedavideki ilerlemenin kayda geçirilemiyor olmasını da eleştirdiler. İdeal bir terapi sisteminde aranan başlıca özellik ise kolay kullanım. Ankete katılan terapistler, özellikle gündelik hayatında bu tür cihazları kullanan hastaların tedavi için daha kolay motive edildiklerini de belirttiler.
Hayal mi Zafer mi
Terapilerde genellikle monoton ve tekrarlanan hareketler kullanılıyor. Bu hareketleri eğlenceli bir oyuna uyarlayarak cazip kılma fikri genelde mantıklı bulunuyor. 2010 yılında Cochrane Institute tarafından yürütülen bir Metaanaliz sonucuna göre inme ve omurilik felci tedavisinde sanal gerçeklik sistemlerinin kullanımı gelecek vaadeden sonuçlar verdi. Sonuçlara göre hastaların denge ve hareket kabiliyetlerinde gelişme sağlandı ama hala cevap bekleyen bir çok soru var. Yine de, hareket tedavisinde kullanılan ticari sistemler mevcut; örneğin İsviçre’li Hocoma şirketinden Armeo(r).
Hochschule Düsseldorf Oyun Tasarımı bölümünden Prof. Linda Breitlauch’un ifadesine göre: “Terapide bilgisayar oyunu kullanımının geleneksel yöntemlere göre önemli üstünlükleri olduğu tespit edildi.” Bu tespit şimdilik az sayıda oyunu kapsıyor, bunlardan biri de bir Serious Games for Health klasiği olan “SnowWorld”. Oyun 2003’de geliştirildi ve ağır yanık vakalarında ağrı tedavisi için kullanılıyor. Oyuncular, sargıları değiştirilirken ya da ağrılı fizik tedavi seansları sırasında sanal gerçeklik ortamında karlar arasında dolaşıyor ve kar toplarıyla hedeflere atış yapıyorlar. Sanal gerçeklik ortamında bulunan hastalar %44’e kadar daha az ağrı hissediyor. TU Dortmund’dan Prof. Ute Ritterfeld’e göre “İnsana özgü hayal gücü sayesinde oyuncular oyun ortamına hızla adapte oluyorlar.”
Serious Games for Health oyunlarının kullanım alanı organik hastalıklarla sınırlı değil. FRP oyunu SPARX, depresyon belirtileri gösteren gençler için geliştirildi ve davranışsal terapi esasına dayanıyor. Ücretsiz online oyunu oynamadan önce bir kişilik testini tamamlamak gerekiyor. Oyuna erişim kazanan oyuncu 7 farklı bölgede dolaşıyor ve örneğin olumsuz düşünceleri ateş toplarıyla vuruyor. 2012’de yayımlanan bir araştırmaya göre kontrol grubunda %26,4 iyileşme görülürken, oyuncu grupta %43.7 oranında belirgin iyileşme tespit edildi.
Haydi Hekimler, Oyuna!
Oyunlardan hastalar kadar hekimler de yararlanabiliyor. Gerek temel tıp, gerekse uzmanlık eğitiminde bilgisayar oyunları ve sanal gerçeklik sistemleri önemli hizmetler sağlayabilir. Uygulamalı ve teorik beceriler geliştirilebilir, çalışma koşulları deneyimlenebilir.
Berliner Charite ve Archimedes Exhibitions GmbH işbirliğinde geliştirilen “SimMed” buna ilginç bir örnek. Projenin amacı, çoklu kullanıcılı dokunmatik bir masa ile tedavinin gerçekçi bir simülasyonunu yaratmak. Sanal hasta masada yatarken görüntüleniyor ve oyuncular hastayı muayene ediyor, müdahelede bulunuyorlar. Hasta kendini ifade edebiliyor ve tedaviye tepki veriyor.
PatientZeroGames yönetiminde Hamburg-Eppendorf ve Göttingen Üniversite Hastaneleri ile işbirliği halinde geliştirilmekte olan EMERGE de hekim adayları için bir simülasyon oyunu. Oyuncular acil serviste görevli hekim rolündeler ve gerçekçi stres koşullarında başarılı olmaya çalışıyorlar.
“Dental Implant Training Simulation” (BreakAway Ltd.) ise diş hekimi adayları için oyun temelli bir 3D simülasyonu.
Bu eğitim yöntemlerinin kitlesel uygulama için başarılı olup olamayacağını ise zaman gösterecek.
Yazar: Annukka Aho-Ritter
Kaynak: doccheck.com
